Çalışan milyonları ilgilendiriyor: Haftada 4 günlük mesai sistemi

Geçtiğimiz seneden itibaren hükümet çalışma saatlerinin azaltılmasına yönelik bir düzenlemeye gidildiğini açıklamıştı. İlk defa bir Türk firma haftada 4 gün mesai sistemini uygulayacağını paylaştı. 4 gün mesai sistemini uygulayan şirketin çalışanları aracılığıyla yapılmış olan anket kapsamıda 4 günlük çalışma sürecinin çalışan potansiyelini, yaratıcılığını, çalışma azmini ve iş-yaşam dengesini yüzde 85'i aşkın yükselttiğini belirledi.

Peki ülkemizde 4 gün mesai sistemi farklı kollara uzar mı? Çalışma saatlerinin düşürülmesiyle beraber çalışanların maaşları azalır mı?  Konuyla ilgili merak edilenleri Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram, tek tek açıkladı. Bayram konuşmasında şu cümleleri kurdu:

“Esnek çalışma modeli bir önceki Çalışma Bakanı zamanında gündeme alınan bir konuydu. Hibrit çalışma, esnek çalışma şeklinde bazı çalışma modelleri var. Bu modeller bazı Avrupa ülkelerinde uygulanıyor. Türkiye’den bir firma da buna ilişkin 4 günlük mesaiye geçti. 4 günlük mesaide 1 gün tatil oluyor ve cumartesi, pazar günleri çalışılmıyor. Bu şirketlerin çalışma yapısı ile alakalı bir uygulamadır.

4 GÜNLÜK ÇALIŞMA SİSTEMİ NE GİBİ ETKİLERİ DOĞURUR?

Türkiye’deki şirketlerin çoğunun emeğe dayalı olduğu ve bizzat işçinin çalışma usulüne dayandığı için şu an 4 günlük çalışma modeli bizim üretim kapasitemizi düşürecektir. Buna ayak uydurabilen firmaların teşviklere ihtiyacı var.

Türkiye’de yaygınlaşabilmesi için özellikle teknoloji sektöründe buna ilişkin bir adım atılabilir. İstanbul’da özellikle pandemiden sonra cuma günleri trafik neredeyse yarı yarıya azalıyor. Bunun nedeni hizmet sektöründe çalışanların evlerden çalışabilmesidir. Çalışanlar uzaktan, evden çalışmak sureti ile işlerini halledebilir hale geldiler.

‘ESNEK ÇALIŞMA MODELİNE GEÇTİ’

Pandemi ile beraber hayatımıza online toplantılar geldi. Bu yolla birlikte çalışanlar artık ofise gitmeden işlerini halledebiliyorlar. Bazı işletmeler iş yeri kiralama, iş yerinin giderine katlanmak, çalışanları iş yerine getirme maliyeti gibi durumları düşününce bazı günleri tatil etti veya esnek çalışma modeline geçti.

HANGİ ALANLARDA 4 GÜN ÇALIŞMA SİSTEMİ YAPILABİLİR?

Şu anda 4 günlük çalışma modeli hizmet sektöründe uygulanabilir. Bunu uygulayan firmalara ekstra teşvik verilmesi gerekir. Çünkü her bir çalışan işine gidebilmek için taşıtına biniyor, yolculuk yapıyor. Karbon ayak izi kapsamında Türkiye’nin almış olduğu önlemler var. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan alınan krediler var. Karbon ayak izinin azaltılması kapsamında devletimiz bir destek görebilir. Bu desteği de devletimiz işverenlere yansıtabilir. Özellikle sanayi kesimi için şu anda 4 günlük mesai uygulanması oldukça zor gözüküyor.

ÇALIŞMA SAATLERİNİN AZALTILMASI ÇALIŞANA NASIL YANSIR?

Türkiye’de mesai saatlerinin düşürülmesi çalışanları olumlu etkiler. Çalışanların mesai saatlerini azaltıp daha da etkin çalışması sağlanabilir. Çalışanlar gün içerisinde ekstra bir işleri olduğunda izninden kullanmak ya da rapor almak durumunda kalabiliyor. Günlük yarım saat veya haftalık 2 saatlik bir izin verilse bu izni çalışan istediği bir günde kullansa iyi sonuç alınabilir. Bunu uygulayan bazı işletmeler var. Haftalık belli günlerde çalışan istediği bir saatte iznini kullanabiliyor. Bu çalışanlara olumlu yansır.

MESAİ SAATLERİNDEKİ DEĞİŞİM MAAŞLARIN AZALMASINA NEDEN OLUR MU?

Asgari ücret saatlik olarak belirleniyor. Çalışılmayan günler için eğer işveren tatil yaparsa maaş vermeme hakkı var. Türkiye’de 4 gün mesai saatine geçen işveren ücretleri düşürmeden bu uygulamayı yaptı.”