Binlerce davayı düşürecek karar! 'Örgüt adına suç işleyen...' hükmünde önemli değişiklik

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) “üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyenlere, işlediği suçun cezasının yanı sıra örgüt üyeliğinden de ceza verilmesini” öngören hükmünü iptal etti.

Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Patnos Ağır Ceza ile İstanbul 22. Ağır Ceza mahkemeleri,  TCK’nın “Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma” başlıklı 220. maddesinin, “(örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişilerin, ayrıca örgüte üye olmak suçundan da cezalandırılmasını sağlayan 6. fıkrasının, anayasaya aykırı olduğunu ileri sürerek AYM’ye başvurdu. 

‘SUÇU GENİŞLETİYOR’

Başvuruları inceleyen AYM, oybirliği ile itiraza konu fıkranın iptaline karar verdi. Kararda, “örgüt adına işlenen suç” kavramından ne anlaşılması gerektiğine dair kanunda herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği ve işlenen suçlar arasında bir ayrım yapılmadığı vurgulandı. Kararda “Niteliğine ya da ağırlığına bakılmaksızın, herhangi bir suçun örgüt üyesi olmayan bir kişi tarafından bir örgüt adına işlendiği değerlendirildiğinde, kişiler ayrıca örgüte üye olma suçundan da cezalandırılmaktadır. Bu durum son derece ağır bir itham ve ceza öngören bir suçun kapsamını ölçütleri belirsiz olacak biçimde genişletmektedir” denildi.

Kararda “Yargı makamlarının da örgüt adına işlenen suç kavramını her somut olayın özelliklerine göre farklı yorumladıkları ve belirliliğin yargısal yorumla da sağlanamadığı anlaşılmaktadır” ifadeleri yer aldı. İtiraza konu kuralın, kişilerin örgüte üye olmak gibi son derece ağır bir suçtan cezalandırılmalarına neden olacak şekilde geniş yorumlanmaya da müsait olduğu, bu yönüyle kanunilik şartını taşımadığı da belirtildi.

Dört ay sonra yürürlüğe girecek karar ile Ogün Samast’a açılan dava ile birlikte; ifade özgürlüğü, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı ya da örgütlenme veya din ve vicdan özgürlüğü gibi temel hakların konu edildiği ilgili hüküm çerçevesinde açılmış davaların düşmesinin yolu açıldı.

DURUŞMA 6 MART’TA ERTELENMİŞTİ

Dink cinayetinin tetikçisi Ogün Samast hakkında tahliyesinin ardında “Silahlı terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” suçundan 10 yıla kadar hapis istemiyle iddianeme düzenlenmişti. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen dava kapsamında Samast geçtiğimiz günlerde hakim karşısına çıktı. Mahkeme Samast’a savunması için ek süre vererek duruşmayı 6 Mart 2024’e ertelemişti.

AYM, İLGİLİ BAŞVURULARI 1 YIL SÜREYLE GÖRÜŞMEDİ

AYM, söz konusu fıkra kapsamında yapılan yoğun ihlâl başvuruları üzerine daha önce bu içerikteki başvurular ile ilgili pilot karar çıkarmış ve yapısal bir sorun olduğunu belirterek 1 yıl süreyle ilgili başvuruları ele almamıştı. Ancak geçen süre içinde bir düzenleme yapılmaması üzerine, yüksek mahkemeden peş peşe ihlal kararları gelmişti.