Yaşlılık ve yaşlanma artık hepimizin aşina olduğu kavramlar arasında yer almaktadır. Değişen yaşam tarzları, toplum ve aile tipleri, modernleşme, geleneksel yaşamın terkedilmesi ve en önemlisi gelişen sağlık koşulları sonucunda doğumda beklenen yaşam sürelerinin artması ile yaşlılık, gündemimizde daha sık konuşulmaya başlanmıştır. Yaşlılık dönemi genellikle kayıplarla karakterize edilen bir dönemdir. Yaşlılık döneminde emekliye ayrılma ve bu sebeple finansal güçlük, yakınlarının kaybı ve yas dönemi, çoklu hastalıklar ve bunların beraberinde getirdiği harcamalar, statü kaybı bunlardan bazılarıdır. Bu kayıplar yaş alan bireyde ve yakınlarında ekonomik, psikolojik etkilere sebep olabilmektir.
Bildiğimiz üzere ülkemiz sosyal hukuk devleti özelliğiyle sosyal adaleti ve sosyal dengeyi sağlamakla yükümlüdür. Bu sebeple ülkemiz genelinde yaşlı nüfusun artışı ile bu durum göz önüne alınmış ve gerekli önlemler alınmaya çalışılmıştır. Devlet düzeyinde yapılan politikaların yanı sıra bu çalışmaların yerelde birimlere ayrılarak ve vatandaşların daha kolay erişebileceği şekilde yapılması hizmetlerin ihtiyaç sahiplerine daha kolay ulaştırılmasına katkı sağlayacaktır.
Gerontologlar, yaşlılık ve yaşlanma alanında gerekli eğitimleri almış nitelikli meslek elemanlarındandır. Gerontologlar sadece yaşlılık dönemini değil, yaşlanma sürecini de inceler; bu da demek oluyor ki tüm yaş grupları gerontologların çalışma alanına girebilmektedir. Burada yaşlılık döneminde olan bireyin yaşam kalitesi arttırılırken ergenlik dönemindeki bireyler de gerekli bilinç ve yönlendirmeyle yaşlılık dönemine hazırlanmaktadır. Yaşlılık çalışmaları spesifik bir alanda yer almaktadır ve interdisipliner bir çalışma ortamı ister. Bu süreçte sosyal hizmet uzmanı, sosyolog, psikolog, doktor, ergoterapist gibi meslek dallarıyla da çalışılabilmektedir.
Belediyeler hizmetlerin vatandaşlara daha kolay ulaştırılmasında büyük rol oynarlar. Bu sebeple belediye eliyle yürütülen yaşlılık çalışmaları ve hizmetleri daha ekili olup, kısa sürede gerçekleştirilebilmektedir. Bu süreçte önemli olan yaşlılık konusunda spesifik meslek gruplarından yararlanmak ve kaynakları etkili kullanarak gerekli yönlendirmeleri yapmaktır. Gerontologlar yaşlılık ve yaşlanma konusunda gerekli donanıma sahip ve bu işi hakkıyla yapabilecek meslek elemanlarındandır. Bir gerontolog belediye bünyesinde neler yapar, ne gibi çalışmalar yürütebilir bunları sıralayalım;
- Belediye bünyesinde yer alan yaş alanların genel profillerini çıkarır ve demografik değişimleri takip eder.
- Evde yaşlı ziyaretleri yaparak genel durum hakkında bilgi edinip, uygun müdahaleleri planlar uygulanmasını sağlar.
- Dünya genelindeki örnekleri inceler ve uygun gördüklerini bulunduğu bölgeye uyarlar.
- Belediyeye bağlı birimlerde yaşlılarla iletişim ve davranış eğitimleri düzenler.
- Yaş alan ve yakınlarına psikolojik destek verir ve danışmanlık yapar.
- Okullarda kuşaklar arası iletişim ve bilinçli yaş alma ilgili eğitim ve seminerler verir.
- Yaşlılık dönemindeki yaşlılara tanınan ayrıcalıklar ve haklar konusunda danışmanlık yapar.
- Demans, Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklarda danışmanlık yapar .
- Yaş alanlara yönelik projeler düzenler, geliştirir ve uygulamaya koyar.
Yani kısacası gerontologların belediye bünyesinde istihdam edilmesi halinde neler yapabileceğinden birkaç örneği maddelendirmiş olduk. Gerontolog istihdamıyla yerel yönetimlere farklı bakış açıları kazandırılabilir ve yaşlı dostu belediye olarak diğer illlere de örnek teşkil edilebilir.
