Üniversite tercihleri başladı... En kritik 10 öneri

Yükselöğretim Kurumları Sınavı’nın (YKS) sonuçları bu yıl adayları şaşırttı. Geçen yılın puan ve sıralama endeksine göre adaylar daha yüksek puan almalarına rağmen sıralamalarda kendilerini daha gerilerde buldu. Sınavın geçen yıllara göre kolay olması, barajların kaldırılması ve aday sayısının çokluğu puanlar ve sıralamalar arasında makasın açılmasına neden oldu. Bugün başlayan Tercih dönemi, 5 Ağustos’ta sona erecek. Başvuru sürecinde dikkat edilmesi gereken en kritik 10 madde ise şöyle:

1- AZ TERCİH YAPMAYIN

Toplam 24 tercih hakkınız var. Bu hakkınızın tamamını kullanırsanız şansınızı da artırırsınız. Tek puan türünde seçim yaptığınızda listeyi öncelikle en yüksek puandan en düşük puana doğru sıralayın. Listenin istek sıranıza ne kadar uygun olduğunu gözden geçirin. Ölü tercih bir şehir efsanesidir, listenizde boşluk bırakmayın ama tercihleriniz isteklerinizle örtüşsün.

2- KILAVUZU BİR KENARA ATMAYIN

Tercih sürecinde tüm adayların en önemli pusulası ÖSYM tarafından yayımlanan Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’dur. Ancak uzmanlar bu kılavuzun adaylar tarafından yeterince incelenmediğinin altını çiziyor. Kılavuz incelenmediği için yükseköğretim programlarının özel koşulları da okunmuyor. Dolayısı ile özel koşul gerektiren bölümlerle ilgili sıklıkla hata yapılıyor.

3- ÜNİVERSİTE DEĞİL MESLEK SEÇİN

Okuyacağınız Üniversite ve ortamın da önemli bir etken olduğunu biliyoruz. Ancak sadece bu nedenle istemediğiniz bir meslek seçmeniz, uzun dönemde sizi mutsuz edebilir. Dolayısıyla hayalini kurduğunuz mesleğin eğitimini alacağınız üniversiteleri seçin.

4- BAŞKALARININ DENEYİMİ TEK KISTASINIZ OLMASIN

Hayatınızı yönlendirecek kararı alırken başkalarının deneyimlerinden yararlanabilirsiniz ancak bir bölümü sırf başkaları söylediği için araştırmadan listenize almayın. Kurumları ve bölümleri sosyal medyadan ve mümkünse yerinden mutlaka inceleyip ondan sonra karar verin.

5- YETKİN OLMAYAN ‘UZMAN’LARA DİKKAT

 Yanlış bir yönlendirme yıllarınızın heba olmasına neden olabilir. Hayatınızın belki de mihenk taşı olacak bu kararı mutlaka profesyonel kariyer danışmanlığı veren uzmanlar eşliğinde verin. El yordamı ile hayatınızı seçmeniz ilerde sizi mutsuz edebilir. Doğru tercih yapmak hayallerinizi yaşatmanıza fırsat verebilir. Size destek sağlayacak kişiler rehberlik öğretmeni ve gerçek eğitimciler olduğundan emin olun. Yetkin olmayan ‘uzman’lara dikkat edin.

6- PUANA ODAKLANMAYIN

Bazı adaylar başarı sırasına göre değil de puana göre tercih yapılacağını sanıyor. Oysa adayların yükseköğretim programlarının başarı sıralarını dikkate almaları gerekiyor. Ancak alt sıralarda mücadele veren öğrencilerin bölümlerin taban puanlarına da dikkat etmesi önemli.

7- TERCİH ARALIĞI DARALMAMALI

Uzmanlar, geçmiş yıllarda adayın tercihlerini başarı sırasının yüzde 50 üstünden oluşturmaya başlamasını ve yüzde 100’ün altına kadar inmesini öneriyordu. Bu yıl ise her puan türünde çok üstten ve çok alttan tercih listesi oluşturulması gerektiğini söylüyorlar. Örneğin 100 bininci sıradaki bir adaya 20-30 binlerden listesini oluşturmaya başlaması ve 200 binlerin de altına inmesi öneriliyor. Strateji her puan türü için bu şekilde olmalı. Geniş bir tercih aralığı adayları sürprizlere karşı koruyacak ve belki de avantaj sağlayacaktır.

8- EK YERLEŞTİRMEYİ İKİNCİ ŞANS GÖRMEYİN

Puanınız ve sıralamanız istediğiniz şartları sağlamıyorsa, “ek tercihlerde kendime yer bulurum” demeyin. Uzmanlara göre ek yerleştirmede şans genel yerleştirmeye göre azalıyor. Ayrıca ek yerleştirmede program çeşitliliği nitelik ve nicelik bakımından daha yetersiz hale geliyor. Buna karşın kontenjanını doldurmuş ama kayıt kaçağı nedeniyle boş kalmış programları tercih etmek için de o programın oluşan taban puanından daha iyi bir puana sahip olmak gerekir.

9- DÜNYANIN SONU GİBİ YAKLAŞMAYIN

Eskiden üniversite bitiren kişi meslek sahibi olur ve ömür boyu aynı şekilde ilerlerdi. Bu nedenle de üniversite tüm hayatın belirleyicisi olan mihenk taşıydı. Oysa günümüzde meslekler arası işbirliği ve geçişler arttı. Üniversite tıpkı ABD’de olduğu gibi daha çok gençlere genel kültür ve yaşam  becerileri sunan merkezlere doğru evriliyor. Bu nedenle üniversite son değil, ilk basmak ve asla dünyanın sonu değil...

10- İSTEMEDİĞİNİZ BÖLÜMÜ YAZMAYIN

Tercihlerinizi yaparken kaydolmayı en çok istediğiniz programı en üste, daha sonra istediğiniz programı ikinci sıraya yazın. Özetle dört kategoride tercih yapabilirsiniz. İlk sıralara “hayal” olarak gördüğünüz yüksek tercihleri, ikinci bölüme biraz yüksek “sürpriz” programları, üçüncü bölüme size en yakın olan “muhtemel” tercihleri, son sıralara da sıralamanızın biraz altında kalan tercihleri “güvenli bölge” olarak yazabilirsiniz. Ancak ne olursa olsun istemediğiniz, yerleştiğinizde mutsuz olacağınız bir bölümü asla listenize almayın.

Takvim nasıl işleyecek?

TERCİHLERİN alınmasının ardından adayların yerleştirme sonuçları açıklanacak ve boş kalan kontenjanlar için ek yerleştirme dönemi başlayacak. Geçen yıl baraj puanının düşürülmesinden ötürü ikinci kez tekrarlanan ek yerleştirmeler bu yıl sadece bir kez yapılacak. YKS sonuçlarına göre bir programı kazanan adayların kayıt işlemleri 22-26 Ağustos, elektronik kayıtlar ise 22-24 Ağustos arasında yapılacak.