Kadınlar Sosyal Medyada Sperm Arıyor! ''Sanal Bağış'' Trendi Tıp Dünyasında Alarm Zillerini Çaldı

Uzmanlar, Facebook gibi mecralarda yürütülen bu denetimsiz bağış trafiğinin hem tıbbi hem de hukuki açıdan ciddi riskler barındırdığını vurguluyor.

Facebook’ta 17 Bin Üyeli “Sperm Donors UK” Grubu

İngiliz The Telegraph gazetesinin haberine göre, Facebook’taki “Sperm Donors UK” adlı grubun yaklaşık 17 bin üyesi bulunuyor. Grup, tek başına veya partneriyle çocuk sahibi olmak isteyen kadınların potansiyel sperm donörleriyle doğrudan iletişim kurmasına olanak tanıyor.

Bazı kullanıcılar kendilerini tanıtırken, fiziksel özelliklerine ve yaşam tarzlarına yer veriyor. “31 yaşındayım, eski askerim, yarı profesyonel rugby oyuncusuyum” gibi ifadelerle profillerini açıklayan kullanıcılar, sanki bir flört platformunda kendilerini tanıtıyormuş gibi görünüyor. Ancak uzmanlara göre bu paylaşımların asıl amacı sperm bağışı yoluyla çocuk sahibi olma sürecine katkı sağlamak.

Denetimsiz Süreç, Artan Sağlık ve Güvenlik Riskleri

Sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımlar oldukça farklı niyetleri barındırıyor. Bazı erkekler, “başkalarının ebeveyn olma hayaline destek olmak istediklerini” söylerken; bazıları ise doğrudan cinsel ilişki yoluyla sperm bağışı teklif ediyor.

Bu durum, resmi bağış merkezlerinde uygulanan sıkı denetim süreçlerinden tamamen uzak bir ortam yaratıyor.

Resmî kliniklerde donör adayları HIV, hepatit ve genetik hastalıklar gibi riskler açısından detaylı testlerden geçiriliyor. Sperm örnekleri karantina sürecine alınıyor, dondurularak saklanıyor ve belirli periyotlarla yeniden inceleniyor. Ayrıca bağışçılara psikolojik destek ve yasal danışmanlık da sağlanıyor.

Tüm bu prosedürler, hem sağlık güvenliğini hem de bağış yapan ve alan tarafların hukuki haklarını korumayı hedefliyor.

Ancak sosyal medya aracılığıyla yürütülen “bağımsız bağışlarda” bu kontrollerin hiçbiri yapılmıyor. Uzmanlar, bu yöntemin bulaşıcı hastalıkların yayılması, genetik rahatsızlıklar ve istismar olasılığı gibi ciddi riskleri beraberinde getirdiğini belirtiyor.

Maliyetler İnsanları Sosyal Medyaya İtiyor

Uzmanlara göre, resmi sperm bağışı kliniklerindeki yüksek maliyetler, bireyleri sosyal medyadaki alternatif yollara yöneltiyor.
İngiltere’de lisanslı kliniklerde bir sperm örneğinin maliyeti 900 ile 1300 sterlin arasında değişiyor. Bu tutara testler, saklama masrafları ve tıbbi uygulama ücretleri dâhil değil.

Bu nedenle birçok kadın, yasal ve tıbbi riskleri göze alarak Facebook gibi platformlarda donör aramayı tercih ediyor.

Genetik ve Etik Kaygılar: 800 Çocuk Vakası Gündem Olmuştu

Uzmanlar, denetimsiz sperm bağışlarının uzun vadede genetik akrabalık ilişkilerini karmaşık hale getirdiğini ve bu durumun olasılıkla farkında olunmadan gerçekleşebilecek ensest vakalarına zemin hazırlayabileceğini söylüyor.

Nitekim 2016 yılında, sosyal medya üzerinden sperm sağlayarak yaklaşık 800 çocuğun biyolojik babası olduğunu iddia eden bir İngiliz erkeğin ortaya çıkması büyük yankı uyandırmıştı.

Bu tür örnekler, genetik geçmişin izlenebilirliğini neredeyse imkânsız hale getiriyor.

Yetkililerden Uyarı: “Tıbbi, Hukuki ve Duygusal Açıdan Tehlikeli”

İngiltere İnsan Döllenmesi ve Embriyoloji Kurumu (HFEA) Strateji Direktörü Clare Ettinghausen, lisanssız yollarla yürütülen bağış platformlarının “kişileri tıbbi, hukuki ve duygusal açıdan savunmasız bıraktığını” vurguladı.

Ettinghausen, en güvenli yöntemin lisanslı klinikler aracılığıyla yürütülen süreçler olduğunu, bu sistemin hem bağışçının hem de alıcının yasal koruma altında olmasını sağladığını ifade etti.

Facebook’tan Açıklama: “Satış veya Ticari Faaliyet Yasak”

Söz konusu tartışmaların ardından Meta Platforms, “Sperm Donors UK” gibi grupların denetim altında tutulduğunu açıkladı. Şirket, bağışın tanıtılmasına izin verilse de sperm satışının veya ticari amaçlı faaliyetlerin platform kurallarına aykırı olduğunu duyurdu.

Tıp Dünyasında Endişe: “Yeni Bir Dijital Dönemin Karanlık Yüzü”

Uzmanlar, sosyal medya üzerinden yapılan sperm bağışlarının kısa vadede kolay bir çözüm gibi görünse de, uzun vadede ciddi toplumsal ve sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Resmî kliniklerdeki süreçlerin yüksek maliyetiyle birlikte “dijital sperm bağışı” eğilimi hızla yayılırken, tıp dünyası bu yeni trendi “modern çağın en tehlikeli doğurganlık modası” olarak nitelendiriyor.