Araştırma: Dikkat eksikliği 'bozukluğu' evrimsel bir avantajdı

ABD'de yapılan bir araştırma, günümüzde konsantrasyon bozukluğu ve dürtüsellik gibi olumsuz sıfatlarla tanımlanan "dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun" (DEHB) insanların ataları için yemek bulmak açısından evrimsel bir avantaj olabileceğini ortaya koydu. Buna göre, dikkat eksikliği ilk insanların daha kolay gıda bulmasını sağlayarak hayatta kalma ihtimallerini artırmış olabilir.

ABD'deki Pennsylvania Üniversitesi'nde yapılan araştırmanın çıkış noktası, DEHB'in rastgele seçilmiş genetik mutasyonlar arasında beklenenden daha çok öne çıkması ve dikkat dağınıklığı ile dürtüsellik gibi özelliklerin, insanlar arasında yaygın görülmesi oldu.

BÖĞÜRTLEN TOPLARKEN DİKKATİ DAĞILANLAR KAZANDI

Araştırmacılar, bir bilgisayar oyunu üzerinden yaptıkları çalışmada, kendilerinde dikkat dağınıklığı bozukluğu olduğunu söyleyenler ile böyle bir sorun yaşamadıklarını belirtenlerin davranışlarını karşılaştırdı. 457 yetişkinin katıldığı deneyde, oyunculardan sekiz dakika içinde çalılıklardan olabildiğince fazla böğürtlen toplamaları istendi.

Oyunun tasarımına göre, her bir çalıdaki böğürtlenler tükenene dek toplanabiliyor veya bunların hepsini bitirmeden ikinci bir arsadaki çalılara geçilebiliyordu. Ancak ikinci arsaya gitmek, zaman kaybettiriyordu.

Araştırmacılar, kendilerinde dikkat dağınıklığı bozukluğu olduğunu söyleyen katılımcıların zaman kaybettirmesine rağmen ikinci arsaya gitmeye daha eğilimli olduğunu ve yine bunun zaman kaybettirmesine rağmen, daha fazla böğürtlen toplayarak oyunda daha fazla puan aldıklarını tespit etti.

'OLUMSUZ OLSAYDI, EVRİMDE ELİMİNE EDİLİRDİ'

Araştırmanın yazarı Dr. David Barack, dürtüsellik, organize olamamak ve konsantre olmakta zorlanmak gibi özellikler sayesinde insanların daha geniş alanlarda yiyecek aramış olabileceğini belirterek "Eğer bu özellikler gerçekten olumsuz olsaydı, evrim sürecinde elimine edilmiş olmaları gerekirdi" dedi.

Barack, keşif yapmaktan fayda sağlamış göçebe toplumlar arasında DEHB ile bağlantılı daha fazla gen tespit edildiğini de hatırlatarak, kendi araştırmalarının bu sonuçlarla uyumlu olduğunu söyledi. Bununla birlikte, yaptıkları deneye katılanların resmen DEHB teşhisli olmadığını ve semptomları katılımcıların kendilerinin raporladığını belirterek, DEHB teşhisi konmuş kişilerle daha ileri araştırmalar yapılması çağrısında bulundu.

'DİKKAT DAĞIIKLIĞI, GÜNÜMÜZÜN TANIMIYLA BİR SORUN'

İngiliz Prof. Michael J Reiss ise dikkat dağınıklığı bozukluğunun ciddi olumsuz sonuçlarla ilişkilendirilmekle beraber fiziksel aktivite ve hızlı karar alınmasını gerektiren durumlarda bilakis kıymetli olduğunu söyledi. Araştırmanın sonucunu The Guardian gazetesine yorumlayan Reiss, "DEHB eğilimlisi katılımcıların aktivitelerini gerçekten dürtüsel olarak nitelendirilebilecek şekilde değiştirme olasılığının daha yüksek olduğunu gösteren kanıtları görmek harika. Evrimsel geçmişimizde bu tür davranışlar bazen son derece avantaj sağlamış olabilir. DEHB ciddi bir sorun olabilir ama büyük ölçüde, günümüzün şartları nedeniyle bir sorun" dedi.