Vatandaşa Müjde, Belediyelere Şok! Anayasa Mahkemesi'nden Emsal Karar: Altyapı Bedeli Artık Yasak

Karara göre, belediyeler artık imar planına yakın parsellerde yapı ruhsatı verirken 'teknik altyapı bedeli' adı altında ücret talep edemeyecek.

Belediyelerin altyapı bedeli uygulamasına iptal

Teknik altyapısı bulunmayan geliştirme alanlarında yapı ruhsatı alınabilmesi için altyapı bedelinin yüzde 25'inin peşin, kalan yüzde 75'inin ise 6 ay içinde ödenmesine ilişkin düzenleme, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi.
Resmî Gazete'de yayımlanan karara göre, AYM, söz konusu düzenlemenin Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti ve iptalin 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi.

Dava Erzurum'dan geldi

Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi, baktığı bir davada 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 23. maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan 'parselleri hizasına rastlayan ve yönetmelikte belirtildiği şekilde hissesine düşen teknik altyapı bedelini yüzde 25 peşin ödeyerek, geri kalan yüzde 75'ini altyapı hizmetinin ilgili idaresince tamamlanacağı tarihten itibaren en geç 6 ay içinde ödemeyi taahhüt edenlere de' bölümünün Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri sürerek iptal isteminde bulundu.

Başvuruda, gelişme konut alanlarında yapı ruhsatı almak isteyen kişilere resim ve harç benzeri mali yükümlülük getirildiği, ancak bu mali yükümlülüğün miktarının nasıl ve kim tarafından belirleneceğine dair herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığı belirtildi. Düzenlemenin yönetmelikle belirlenmesinin öngörülmesi ise Anayasa'ya aykırılık gerekçesi olarak gösterildi.

AYM: 'Mülkiyet hakkı kanunla sınırlanmalıdır'

Anayasa Mahkemesi kararında, iptali istenen düzenleme kapsamında teknik altyapı bedelinin, 'yolu, pis su ve içme suyu şebekeleri gibi teknik altyapısı tamamlanmamış geliştirme alanlarında yapı ruhsatı talebinde bulunanlardan, altyapı hizmetlerinin yapılmasına karşılık olarak alındığı' vurgulandı.

Ancak söz konusu bedelin nasıl belirleneceğine ilişkin esasların kanunda yer almadığına dikkat çekilen kararda, şu değerlendirmelere yer verildi:

'Her ne kadar kuralda yapı sahiplerinin yönetmelikte belirtilen şekilde hisselerine düşen bedeli ödeyeceği belirtilmişse de, bu durum bedelin kanunla belirlendiği anlamına gelmemektedir.'

AYM, düzenlemede kamu hizmetinin bedelinin miktarı konusunda herhangi bir yasal ölçüt bulunmadığını, bu konuda yürütme organına geniş bir takdir yetkisi tanındığını belirtti.

'Yürütmeye sınırsız yetki verilemez'

Kararda şu ifadeler öne çıktı:

'Kuralda, teknik altyapı bedelinin hesaplanmasına ilişkin olarak herhangi bir ölçüt belirlenmeden, yürütme organına sınırları ve kapsamı belirli olmayan bir yetki tanınması, mülkiyet hakkının kanunla sınırlanması ilkesiyle bağdaşmamaktadır.'

Bu gerekçeyle, AYM, ilgili düzenlemenin Anayasa'nın mülkiyet hakkını güvence altına alan hükümlerine aykırı olduğuna hükmetti.

Karar 9 ay sonra yürürlüğe girecek

Yüksek Mahkeme, söz konusu düzenlemenin iptaline karar verirken, iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti. Böylece belediyeler, 9 ay sonra yürürlüğe girecek bu kararın ardından 'teknik altyapı bedeli' adı altında ücret talep edemeyecek.