Pasaport harç ve ücretlerine 2023 yılı itibarıyla yüzde 123 zam gelirken, 2022 yılı fiyatlarıyla harç yatırıp, nüfus müdürlüklerinde randevu bulamadıkları için Ocak 2023'e tarih alanlardan harç farkı yatırmaları istendi. Örneğin dört kişilik bir aile Aralık 2022'de 225 TL defter bedeli ve 10 yıllık bordo pasaport için 1478,30 TL'lik harç bedeli ile toplamda 6.813,20 TL'lik ödeme yaptı. Ancak aralık ayına randevu bulamadığı için Ocak 2023'te bankoya gittiğinde bu rakam, 501 TL defter bedeli ve 10 yıllık bordo pasaport için 3.295,50 TL'den toplamda 15.186 TL'ye çıktı. Yani dört kişilik bir ailede istenen zam farkı toplam 8 bin 372 TL 80 kuruşu buldu. Duruma isyan eden pek çok kişi, CİMER üzerinden şikâyette bulundu. Sosyal medyada bir vatandaş, “Ben ürünü almak için ödeme yaptım ancak ürün bana gelene kadar fiyatı yükseldi. ‘Yeni fiyattan ödeme yapmak zorundasın' denilebilir mi?” sözleriyle isyan etti. İTİRAZ EDEBİLİRLER
Hürriyet'e bilgi veren Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu şöyle dedi: “Vatandaşlara, hem harçların yatırıldığı Gelir İdaresi Başkanlığı'na hem de pasaportların alındığı İçişleri Bakanlığı'na hitaben internet üzerinden bir itiraz dilekçesi yazmalarını tavsiye ediyoruz. Bu kişiler, pasaport için müracaat ettikleri tarihte işlem yapılmış olsaydı ödeyecekleri ücretin miktarını ve daha düşük olduğunu belirterek bir dilekçe oluşturabilirler.
Bu süreç olumlu sonuçlanmadığı takdirde, yine internet üzerinden Kamu Denetçiliği Kurumu'na başvurarak bu uygulamanın ‘iyi idare ilkelerine' aykırı olduğunu belirtip mağduriyetlerinin giderilmesinin sağlanmasını talep edebilirler. Kamu Denetçiliği Kurumu, TBMM bünyesinde kanunla kurulmuş olup, kamu kurumlarının vatandaşla ilişkilerinde ortaya çıkan olumsuzluklara karşı ‘vatandaşın avukatı' konumundadır. Bu fonksiyonu sayesinde kamu kuruluşlarına tavsiyelerde bulunuyor. Ve bu tavsiyeler oldukça etkili sonuçlar verebiliyor. Öte yandan, söz konusu durum Aralık 2022'de pasaport başvurusu yapan vatandaşlara net olarak söylenmeliydi. Bilgilendirilme hakkı evrensel bir tüketici hakkıdır ve bu konuda doğan mağduriyetler giderilmelidir.” VATANDAŞ İSTENEN HARCI ÖDEMİŞ
Konuyu tüketici hakları ve hukuksal açıdan değerlendiren avukat Aslı Yılmazcan şöyle dedi:
“PASAPORT haçlarının yeniden belirlenmiş olmasında kamuyu rahatsız eden konu şuradan kaynaklanıyor. Vatandaş devlet tarafından belirlenmiş olan Harç bedelini ödeyerek randevusunu almış, bu noktadan sonra harç bedelini ödediği kamu hizmetini almayı beklemektedir. Fakat söylenene göre yoğunluk nedeniyle vatandaşlara süresinde hizmet verilememiş olmasının faturası da yine zamanında tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş olan vatandaşa çıkartılmıştır. Burada devlet, pasaport başvuru hizmetinde yetersiz kalmasının bedelini vatandaşa yeni harç yükümlülüğü ile ödetmektedir. Her ne kadar harçlar konusunda kazanılmış hak söz konusu olamasa da devletin sorumluluğunda olan kamu hizmetini gereği gibi yerine getirememesinin faturasını vatandaşa ödetmemesi beklenmelidir.”
Konuyu tüketici hakları ve hukuksal açıdan değerlendiren avukat Aslı Yılmazcan şöyle dedi:
“PASAPORT haçlarının yeniden belirlenmiş olmasında kamuyu rahatsız eden konu şuradan kaynaklanıyor. Vatandaş devlet tarafından belirlenmiş olan Harç bedelini ödeyerek randevusunu almış, bu noktadan sonra harç bedelini ödediği kamu hizmetini almayı beklemektedir. Fakat söylenene göre yoğunluk nedeniyle vatandaşlara süresinde hizmet verilememiş olmasının faturası da yine zamanında tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş olan vatandaşa çıkartılmıştır. Burada devlet, pasaport başvuru hizmetinde yetersiz kalmasının bedelini vatandaşa yeni harç yükümlülüğü ile ödetmektedir. Her ne kadar harçlar konusunda kazanılmış hak söz konusu olamasa da devletin sorumluluğunda olan kamu hizmetini gereği gibi yerine getirememesinin faturasını vatandaşa ödetmemesi beklenmelidir.”