- Haberler
- Siirt Haber
- Siirt'in Üzüm Hazineleri: Türkiye'nin 60 Yıllık Asma Gen Bankası'nda Siirt'e Ait Özel Türler Koruma Altında
Siirt'in Üzüm Hazineleri: Türkiye'nin 60 Yıllık Asma Gen Bankası'nda Siirt'e Ait Özel Türler Koruma Altında
Türkiye'nin en eski Asma Arazi Gen Bankası 60 yaşında. 1.459 üzüm çeşidinin korunduğu merkezde, Siirt'e özgü Şuaybî, Ergit, Hasanî ve Siirt-1 gibi türler de gelecek nesillere miras olarak saklanıyor.
Türkiye’nin en köklü tarımsal miraslarından biri olan Asma Arazi Gen Bankası, 60. yılını kutluyor. 1965 yılında ülkemizin üzüm çeşitlerini toplamak, tanımlamak ve korumak amacıyla kurulan bu özel merkez, bugün 90 dekarlık bir alanda 1.459 farklı üzüm çeşidini yaşatıyor. Bu çeşitler arasında Siirt’e özgü endemik asmalar da yer alıyor.
Siirt’in Kökleri: Yerel Üzüm Çeşitleri
Gen Bankası’nda koruma altına alınan Siirt kökenli üzüm türleri, ilin iklimi ve toprağının karakterini yansıtıyor. Aydınlar (Tillo) ve Merkez ilçelerinde yetişen bu türler, geçmişten günümüze yöre halkının sofrasında önemli bir yer tutuyor.
Şuaybî Üzümü: Aydınlar ilçesine özgü, siyah taneli ve dallı konik salkım yapısıyla dikkat çekiyor. Elips biçimli meyveleriyle hem sofralık hem de şıralık olarak değerlendiriliyor.
Ergit (Asmalı): Siirt’in beyaz incisi olarak bilinen bu tür, elips biçimli taneleri ve yüksek şeker oranıyla öne çıkıyor.
Hasanî: Siirt Merkez’de yetişen bu tür, beyaz ve yuvarlak taneleriyle tanınıyor.
Siirt-1: Şehrin ismini taşıyan bu siyah renkli tür, oval taneleriyle genetik açıdan yüksek çeşitlilik gösteriyor.
Reşmev ve Beşirane: Siyah renkli, konik salkımlı bu iki tür ise hem Siirt hem de Şırnak bölgelerinde yayılım göstererek bölgenin bağcılık kültürünü temsil ediyor.
60 Yıllık Koruma Mirası
Asma Arazi Gen Bankası’nda bulunan her üzüm türünden en az 6 asma örneği yetiştiriliyor. Bu örnekler, iklim değişikliğine karşı dirençli çeşitlerin geliştirilmesi, yeni türlerin ıslahı ve yerel genetik mirasın korunması açısından büyük önem taşıyor.
Gen bankasında yürütülen çalışmalar, yalnızca bilimsel değil; kültürel bir mirasın da korunması anlamına geliyor. Siirtli üreticilerin yüzyıllardır sürdürdüğü bağcılık geleneği, bugün modern araştırmalarla geleceğe taşınıyor.
“Torunlarımız İçin Saklanan Bir Miras”
Enstitü yetkilileri, Türkiye’nin ilk ve en büyük asma gen bankasında bulunan bu çeşitleri “torunlarımızın emaneti” olarak nitelendiriyor.
Enerji verimliliği, iklim değişikliğine dayanıklılık ve yeni türlerin geliştirilmesi gibi AR-GE çalışmalarıyla genetik kaynakların etkin biçimde kullanılmaya devam ettiği vurgulanıyor.
Bakmadan Geçme
