Otomatik Vites Araçlarda Vuruntu Neden Yaşanır? En Sık Karşılaşılan Sorunlar
Otomatik vitesli araçlarda vites geçişleri sırasında hissedilen sarsıntı ve vuruntular, sürüş keyfini düşürmenin yanı sıra ciddi arızaların habercisi olabilir. Çoğu zaman 'önemsiz' görülerek ertelenen bu durum, aslında şanzıman sisteminin uyarı sinyali olarak değerlendiriliyor. Sanayiye gitmeden önce olası nedenleri bilmek, karşılaşılabilecek masraflar açısından önem taşıyor.
Araca marş basıp vites “D” konumuna alındığında hissedilen ani sarsıntı, otomatik şanzıman vuruntusu olarak tanımlanıyor. Bu sorun, genellikle hidrolik basınç kaybı ya da mekanik aşınmalardan kaynaklanıyor. Otomatik şanzımanlar oldukça hassas ve karmaşık sistemler olduğu için küçük bir aksaklık bile belirgin şekilde hissedilebiliyor.
Otomatik şanzıman neden vuruntu yapar?
Servislerde en sık karşılaşılan nedenlerin başında şanzıman yağı geliyor. Otomatik şanzıman yağı (ATF), yalnızca parçaları yağlamakla kalmıyor, aynı zamanda vites geçişleri için gerekli olan hidrolik basıncı da sağlıyor. Yağın kirlenmesi ya da seviyesinin düşmesi, basınç kaybına yol açarak vites değişimlerinde sert geçişlere neden olabiliyor.
Bir diğer önemli parça ise tork konvertörü. Motor gücünü şanzımana aktaran bu sistem, debriyaj benzeri bir görev üstleniyor. Tork konvertöründe kaçak oluşması ya da iç kanatçıkların zarar görmesi durumunda, araç özellikle kalkışlarda ve vites değişimlerinde titreme ve vuruntu yapabiliyor.
Şanzıman beyninde yer alan solenoid valfler de vuruntuya yol açabilen unsurlar arasında bulunuyor. Yağın hangi kanallara yönlendirileceğini belirleyen bu valfler tıkandığında ya da arızalandığında, vites geçişleri zamanında gerçekleşmiyor ve araç vitese sert şekilde giriyor. Bu tür arızalar çoğunlukla bilgisayarlı arıza tespit cihazlarında kendini gösteriyor.
Bazı durumlarda sorun, şanzımanın iç mekanizmasından değil, onu sabitleyen parçalardan kaynaklanabiliyor. Motor ve şanzıman kulakları, titreşimi emen kauçuk parçalardır. Zamanla yıpranıp kopmaları halinde, vites değişimlerinde metal aksamlar birbirine temas ederek vuruntu hissi oluşturabiliyor. Bu arıza, diğerlerine kıyasla daha düşük maliyetli çözülebiliyor.
Belirti ve olası nedenler
Vitese alındığında duyulan “küt” sesi genellikle şanzıman kulağı ya da aks boşluğuna işaret ediyor. Rampalarda hissedilen titreme, çoğunlukla tork konvertörü kaynaklı kabul ediliyor. Vites geçişlerinde aracın boşa düşmesi ise balata aşınması ya da yağ basıncı problemleri gibi daha acil müdahale gerektiren durumları gösteriyor. Sadece soğuk çalışmada ortaya çıkan vuruntular ise yağ seviyesi veya yağın viskozitesiyle ilgili olabiliyor.
Uzmanlar, otomatik vites vuruntusunun göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguluyor. Erken teşhis, yüksek maliyetli şanzıman revizyonlarının önüne geçebiliyor ve aracın ömrünü uzatıyor.
Bakmadan Geçme
