Futbol İzlemenin Şaşırtıcı Etkisi: Zekânızı Güçlendiriyor
Bilim dünyası, futbol tutkunları için dikkat çekici bir gerçeği ortaya çıkardı: Maçları yalnızca izlemek değil, aynı zamanda oyun içinde analiz ederek takip etmek beynin işlevlerini güçlendiriyor.
Araştırmalara göre bu alışkanlık, dikkat, hafıza ve karar verme gibi bilişsel becerileri destekleyerek IQ seviyesini dahi olumlu yönde etkileyebiliyor.
Sporculardan İzleyicilere: Zihinsel Kazanımlar
Uzun yıllardır sporcuların zihinsel yetenekleri üzerine yapılan araştırmalar, artık sahadaki futbolcuların yanı sıra tribünde ya da ekran başında maçı takip edenleri de kapsıyor. İsveç, ABD ve İngiltere’de yürütülen çalışmalar, futbolu taktiksel gözle izleyen taraftarların beyin fonksiyonlarının geliştiğini gösteriyor.
Karolinska Enstitüsü: Futbolcuların Zihinsel Üstünlüğü
İsveç’teki Karolinska Enstitüsü’nün birinci lig oyuncuları üzerinde yaptığı çalışmada, futbolcuların “yürütücü işlev” olarak bilinen planlama, odaklanma ve karar verme becerilerinin olağanüstü seviyede olduğu belirlendi. Çoğu futbolcunun, toplumun en zeki %2’lik diliminde yer aldığı tespit edildi. Ayrıca bu bilişsel becerilerin, oyuncuların gol, asist ve genel performansıyla doğrudan bağlantılı olduğu görüldü.
İzleyicilerin Beyni de Sahada
Chicago Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma ise futbolun izleyiciler üzerindeki etkisini ortaya koydu. Maçları analiz ederek takip eden taraftarların beyinlerinde, motor planlama ve problem çözme bölgelerinin aktif hale geldiği gözlemlendi. Bu bulgu, bilinçli izleyicilerin adeta oyuna zihinsel olarak katıldığını ortaya koyuyor.
Oxford Üniversitesi’nden Yapay Zekâ Çalışması
2025’te Oxford Üniversitesi tarafından yürütülen geniş kapsamlı bir çalışmada, 200’den fazla profesyonel futbolcunun bilişsel kapasitesi incelendi. Futbolcuların, genel nüfusa kıyasla çok daha gelişmiş hafıza, dikkat ve zihinsel esnekliğe sahip olduğu belirlendi. Ayrıca yapay zekâ tabanlı bir model, futbolcuların bilişsel özelliklerinden yola çıkarak kimliklerini %97 doğrulukla tahmin edebildi.
Taraftarlık Beynin Ödül Sistemini Uyarıyor
Portekiz ve İngiltere ortaklığında yürütülen bir fMRI çalışması ise taraftarlığın duygusal etkilerini ortaya koydu. Maç izleyen 53 fanatik üzerinde yapılan incelemelerde, takımlarının başarılı hareketlerinde beynin ödül merkezlerinin, başarısız anlarda ise hayal kırıklığıyla ilgili bölgelerin harekete geçtiği saptandı. Bu durum, futbol tutkusunun hafıza, empati ve motivasyon gibi alanlara da etki ettiğini gösteriyor.
Bakmadan Geçme
