Emlak balonu nedir, patlayacak mı? Konut sektöründe spekülatif hareketlenmeler ve konut talebinin suni olarak artırılması ile emlak fiyatlarının çok hızlı bir şekilde yükselmesi anlamına gelen emlak balonunda, konut arzının sınırlı olması ve düşük faizli konut kredisi etkilidir. Türkiye’de artan konut fiyatları ve bu fiyatların daha da artacak olması yönündeki beklentiler, emlak satışlarında artışa neden oluyor. Bu da zamanla konut fiyatlarının daha da artmasına neden oluyor. Konut fiyatları arttığında talebin düşmesi gerekirken, emlak balonunun şiştiği zaman, talep tam tersine artış gösteriyor. Bu balon zamanla birçk sebepten patlayabiliyor. Türkiye’de emlak balonu var mı, ne zaman patlayacak? Emlak balonu patlarsa ne olur? İşte detaylar…

EMLAK BALONU NEDİR, PATLAYACAK MI?

Emlak balonu, emlak sektöründe konutlarda arz-talep dengesinin bozulması ile gayrimenkul fiyatlarının daha da artması anlamına gelir. Aslında olması gereken konut fiyatlarındaki artış ile talebin azalmasıdır. Ev fiyatlarının zamanla daha da artması ve düşmemesi, buna bağlı olarak da herkesin parasını emlak piyasasına yatırarak kar elde etmeye çalışmaya başlaması ile emlak balonu oluşur. Teknik olarak emlak balonu emlak fiyatlarının 3 çeyrek boyunca %15 artması anlamına geliyor.

Fakat konut fiyatlarındaki kısa süreli ve dönemsel artışların her biri emlak balonu değildir. Gayrimenkul sektöründe emlak balonundan bahsedebilmek için fiyatların beklenenin çok üzerinde artmış olması gereklidir.

TÜRKİYE’DE EMLAK BALONU VAR MI?

Son zamanlarda Türkiye’de de konut fiyatlarında ciddi oranda artış olması ve devamlı artacağı düşüncesi ile vatandaşların yatırımını gayrimenkule yaptığı söylenebilir. Bu da Türkiye’de emlak balonu oluştuğu yönünde düşünceleri kuvvetlendirmiştir.

Türkiye, özellikle son 15-20 yılda konut sektöründe oldukça hareketlidir. 2007-2008 yıllarından sonra konut ve inşaat sektörü devletin desteği ile güçlendi. Bu da piyasada hem arzı hem de talebi hızla artırdı. Faizlerin günümüze oranla daha düşük seviyelerde olması, konut sektöründe hızlı bir şekilde ciddi hareketlilik oluşturdu.

Günümüzde ise Türkiye’de emlak balonu olup olmadığına bakmak için artan konut sayısının ve fiyatının yanı sıra kira fiyatlarının da aynı oranda artıp artmadığına bakma gereklidir. Örnek vermek gerekirse bir evin satış fiyatının 15-20 yıllık bir kira geliri ile aynı oranda olması gerekir.

EMLAK BALONU NE ZAMAN PATLAYACAK?

Emlak balonunun patlamasından söz edebilmek için ise birkaç etkeni göz önünde bulundurmak gereklidir. Türkiye’de emlak balonunun olduğu ile ilgili farklı görüşler mevcuttur. Geçmişte ABD ve Avrupa’nın bazı ülkelerinde emlak balonu oluşmuş ve patlamıştı.

Bu zamana kadar dünyanın hiçbir yerinde, döneminde ve hiçbir üründe kısa dönemde hızlı bir artışının sürekli hale geldiği ve bunun uzun vadede olumlu sonuçlar doğurduğu görülmedi. Yani emlak balonu bir süre sonra patlar.

Peki emlak balonu neden patlar?

Konut talebinde zamanla azalma olması sonucunda konut fiyatlarının hızlı bir şekilde düşmesi emlak balonunun patlamasına neden olabilmektedir.

Faiz oranlarının yükselmesi ile konut kredilerine olan talep azalabilir ve emlak balonun patlamasına neden olabilir.

Ülke genelindeki ekonomik durgunluk, piyasalarda hareketliliğin azalması ve işsizlik gibi olumsuz ekonomik dinamikler de emlak balonunun patlamasındaki bir diğer faktördür. 

EMLAK BALONU PATLARSA NE OLUR?

Emlak balonunun patlaması her alanda olumsuz sonuçlar doğurabilir. Bundan emlak, konut, inşaat vb. sektörler oldukça olumsuz etkilenir.

Belirtmek gerekirse; konut fiyatlarının hızlı bir şekilde düşmesi sonucunda yeni konut projelerinin sayısı da ciddi oranda azalır. Bu da sektörde büyük bir işsizliğe neden olabilir. Bölgesel balonlar da (İstanbul emlak balonu vb.) ülkenin tamamını etkileyebilir. Bunun sonuçları daha da kötü olabilir.

İnşaat sektöründeki gelirler, Bir ülkenin toplam gelirindeki oranı ne kadar büyükse, bir emlak balonunun patlaması durumunda yaşanacak olan kayıplar da o kadar fazla olur.

Emlak balonunun patlaması ile büyük inşaat firmaları, küçük ölçekli firmalar, taşeronlar ve tedarikçiler olumsuz etkilenir.

Böyle bir durumda birçok inşaat firması iflas edebilir.