- Haberler
- Bölge
- Diyarbakır Cezaevi Müzeye Dönüştürülüyor: Darbe Döneminin İzleri Hafıza Mekânına Taşınıyor
Diyarbakır Cezaevi Müzeye Dönüştürülüyor: Darbe Döneminin İzleri Hafıza Mekânına Taşınıyor
12 Eylül 1980 askeri darbesinin en karanlık simgelerinden biri olan Diyarbakır E Tipi Cezaevi, artık geçmişin tanıklığını yapacak bir müzeye dönüşüyor.
"Anı ve Etnografya Müzesi" olarak hizmet verecek olan yapının restorasyon sürecinde ilk etap tamamlanmak üzere. Yetkililer, çalışmaların 15 Ağustos 2025 itibarıyla birinci aşamasının sona ereceğini, tüm müzenin ise Ekim 2026’da kapılarını ziyaretçilere açmayı hedeflediğini açıkladı.
Söz Verildi, Cezaevi Kapatıldı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 23 Ekim 2023’te Diyarbakır’daki toplu açılış töreninde yaptığı konuşmada cezaevinin boşaltılarak müze ve kültür merkezi haline getirileceğini duyurmuştu. Bu açıklamanın ardından cezaevindeki 270 tutuklu ile 170 personel başka kurumlara nakledildi. Dönemin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ise sembolik bir adımla cezaevinin kapısına kilit vurarak anahtarı Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a teslim etti.
Beton Duvarlar Gitti, Hafıza Kaldı
27 Ekim 2023’te, cezaevinin etrafında güvenlik amacıyla yerleştirilen 7 tonluk dev beton bloklar kaldırıldı. Ardından yapı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bağlandı ve Diyarbakır Müze Müdürlüğü’ne devredildi. Yapının 1980 öncesi ve sonrası eklenen bölümleri tek tek analiz edildi; askeri gazino, lojmanlar ve sonradan inşa edilen koğuşlar yıkıldı.
Restorasyon 2 Etapta Yürütülüyor
Toplam 49 bin metrekare parsel, 16 bin 462 metrekare kapalı alana sahip olan cezaevi kompleksinin restorasyonu, Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından yürütülüyor. Müdür Cemil Koç, projeye 2022 yılında başlandığını, yapının “birinci derece anısal yapı” olarak tescillendiğini belirtti. İlk etapta yıkımlar, raspalar ve yapının güçlendirme çalışmaları tamamlanıyor.
Tanıklarla Hazırlanan Müze İçeriği
Müzenin içeriği için 1980–1984 yılları arasında bu cezaevinde kalan tanıklarla görüşmeler yapıldı. Oluşturulan danışma kurulu ile döneme dair olayların gerçeğe uygun bir şekilde aktarılması için kompozit setler ve sergileme düzeni üzerinde çalışılıyor.
Ekim 2026'ya Hazır Hale Gelecek
İkinci etapta çevre düzenlemesi, teşhir-tanzim çalışmaları ve mekanik-elektrik tesisat işlemleri yapılacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı, cezaevinin Ekim 2026’da Diyarbakır’da düzenlenecek olan Kültür Yolu Festivali’ne hazır hale getirilmesi için planlamalarını sürdürüyor.
Bakmadan Geçme
