Bebeklerin Oyuncak Tercihleri Gelecekteki Zekâları Hakkında İpucu Verebilir
Amerika Birleşik Devletleri'nde gerçekleştirilen geniş kapsamlı bir ikiz araştırması, bebeklerin erken dönem davranışlarının yıllar sonra sahip olacakları bilişsel yetenekleri öngörebileceğini ortaya koydu
Araştırma, çevresel faktörlerin zeka gelişimi üzerindeki etkisinin sanılandan daha büyük olduğunu da gösteriyor.
Araştırmanın Detayları
Colorado Boulder Üniversitesi'nden bilim insanları tarafından yürütülen çalışmada, 1.000'den fazla ikiz çocuk uzun yıllar boyunca takip edildi. Bebeklerin 7 aylıkken sergilediği davranışlar – özellikle yeni bir oyuncağa verdikleri tepki ya da dikkat süreleri – 30 yaşına geldiklerinde yapılan zeka testleriyle karşılaştırıldı. Elde edilen veriler, bu erken davranışlar ile yıllar sonra gösterilen bilişsel performans arasında anlamlı bir ilişki olduğunu gösterdi.
Zekâyı Gösteren En Güçlü İşaret: Yeniliğe Merak
Araştırmacılar, "yeniliğe ilgi" (novelty preference) ve "göreve odaklanma" (task orientation) gibi erken yaş davranışlarının, gelecekteki IQ seviyesi için güçlü göstergeler olduğunu belirledi. Bebeklerin farklı oyuncaklara karşı sergilediği ilgi düzeyi, ileri yaşlarda yapılacak zekâ testlerinin sonuçlarını yaklaşık yüzde 13 oranında tahmin edebiliyor.
Ancak uzmanlar, bu bulguların zekânın sabit bir yapı olduğunu göstermediğinin altını çiziyor. Araştırma daha çok, beyin gelişiminin ne kadar erken başladığını ve çevrenin bu süreçteki rolünü gözler önüne seriyor.
Genetik Etki Kadar Çevre de Etkili
İkizler üzerinde yapılan bu uzun soluklu çalışma, zeka gelişiminin hem kalıtsal hem de çevresel faktörlerden etkilendiğini kanıtladı. Genetik etkinin yaşla birlikte arttığı görülürken, özellikle yaşamın ilk iki yılında çevresel etkilerin %10 oranında kalıcı etkiler bıraktığı belirlendi. Bu da okul öncesi dönemin, bireyin ileriki yaşamındaki zihinsel kapasitesi açısından kritik olduğunu gösteriyor.
Erken Eğitim, Yaşlılıkta Zihinsel Sağlığı Koruyabilir
Araştırmanın yazarlarından Prof. Chandra Reynolds, elde edilen bulguların yalnızca çocukluk dönemindeki eğitim başarısı açısından değil, yaşlılıkta ortaya çıkan bilişsel hastalıkların anlaşılması açısından da önem taşıdığını ifade etti:
“Zihinsel yaşlanma, hayat boyu süren bir süreçtir. Güçlü bir erken eğitim temeli, beyin rezervini destekleyerek yaşlanmayla birlikte görülen bilişsel gerilemeleri geciktirebilir.”
Genetik Veriler Zekâyı Öngörebilir mi?
Araştırmada ayrıca, bireylerin DNA’sı üzerinden oluşturulan “poligenik zekâ puanı” da test edildi. Bu puan, binlerce genetik varyantın birleşik etkisini değerlendirerek bir kişinin genetik zekâ potansiyelini tahmin etmeye çalışıyor.
İlginç bir şekilde, bebeklik döneminde yapılan test sonuçları ile bu genetik zekâ puanları arasında güçlü bir paralellik bulundu. Bu da genetik verilerin, zeka araştırmalarında giderek daha etkili ve güvenilir hale geldiğini gösteriyor.
Sonuç olarak, bebeklerin oyuncaklara verdiği tepkiler yalnızca eğlenceli bir oyun değil; aynı zamanda uzun vadeli zihinsel gelişimlerinin ilk işaretlerini taşıyor olabilir. Çevrenin etkisiyle şekillenen bu gelişim, hem çocukluk hem de yaşlılık döneminde zihinsel sağlığın temelini oluşturuyor
Bakmadan Geçme
