Boyundan aşağısı felç olan bir adam, yeni beyin implantı sayesinde yazılı iletişim kurmayı başardı.
BrainGate adı verilen bir proje kapsamında beyin implantı geliştiren araştırmacılar, el yazısı sırasında beyinde üretilen sinirsel aktivite sinyallerini yapay zeka aracılığıyla yorumlayabilen bir beyin-bilgisayar arayüzü geliştirdi. Cihazın denemesinde katılımcının düşünceleri yüzde 94 doğrulukla yazıya döküldü.
2007'de geçirdiği omurilik yaralanması nedeniyle felç kalmış 65 yaşındaki katılımcıdan deney sırasında harfleri hayal etmesi istendi.
İsmi açıklanmayan ve deney süresince T5 diye adlandırılan hasta, sanki yazı yazıyormuş gibi konsantre oldu ve harfleri hayali bir kalemle kağıda çiziyormuş gibi düşündü.
Bu sırada hastanın beyninin motor korteksine implante edilen elektrotlar yazı sinyallerini kaydetti. Daha sonra harici bir bilgisayarda çalışan algoritmalar kaydedilen sinyalleri yorumladı.
Bu işlem sonucunda T5'in hayal ettiği harflerin ve temel noktalama işaretlerinin yüzde 94 doğruluk payıyla yazıya dökülebildiği görüldü. T5'in ayrıca dakikada 90 harflik (yaklaşık 18 kelime) yazma hızına ulaştığı anlaşıldı.
Araştırmacılar daha önce felçli kişilerin beyin sinyalleri aracılığıyla bilgisayar imlecini yönlendirdiği ve imleci harflerin üzerine getirdiği yazma deneyleri de tasarlamıştı.
Ancak yeni yöntemdeki yazma hızı önceki deneylerden önemli ölçüde daha fazlaydı. Araştırmacılar bu hızın T5'le aynı yaş grubundaki erkeklerin telefon klavyesindeki yazma hızıyla hemen hemen aynı olduğunu vurguladı.
Araştırmacılara göre bu yaş grubundaki erkekler, fiziksel klavyede dakikada ortalama 115 karakter (yaklaşık 23 kelime) yazabiliyordu.
Yapay zeka sistemi, T5 adı verilen katılımcının zihninde canlandırdığı, İngilizce alfabedeki 26 harfi ve temel noktalama işaretlerini yazıya döktü (Nature)
Hakemli bilimsel dergi Nature'da yayımlanan araştırmanın başyazarı ve Standford Üniversitesi'nde sinirsel protez uzmanı Frank Willett, projeyi şöyle yorumladı:
Bu yeni sistem hem intrakortikal bölgeye yerleştirilen elektrotların kaydettiği zengin beyin aktivitesini hem de nöral kodu çözülen harflerle hızlı ve doğru metin oluşturabilen yapay zeka dil modellerinin gücünü kullanıyor.
Beyin implantlarına ilgi artıyor
Son dönemde bilim insanları, engelleri ortadan kaldırmada beyin implantlarının rolüne daha çok odaklanıyor.
Örneğin kısa süre önce İspanyol araştırmacılar, 16 yıldır görme engelli bir kadının beyin implantı aracılığıyla görmesini sağlamıştı.
Söz konusu sistemin kullanıcının önündeki ışığı algılayan bir gözlükle çalıştığı bildirilmişti.
Daha sonra bu ışık, elektrik sinyallerine dönüştürülmüş ve kullanıcının beynine yerleştirilen bir dizi mikro elektrota gönderilmişti.
Bu sayede kullanıcının gözlüklerin algıladığı ışığı görmesi sağlanmıştı.