710 Bin Yıldır Sönmüş Sanılıyordu: İran'daki Taftan Yanardağı Yeniden Uyanıyor
Komşu ülkemiz İran'da, bilim dünyasını şaşkına çeviren bir gelişme yaşandı. 710 bin yıldır sönmüş olduğu düşünülen Taftan Yanardağı'nda hareketlilik tespit edildi. Bilim insanları, yanardağın zirvesinin son bir yılda 9 santimetre kabardığını ve yer altındaki basınç birikiminin devam ettiğini bildirdi.
İran’ın Sistan-Belucistan eyaletinde bulunan Taftan Yanardağı üzerinde yapılan ölçümler, 2023–2024 yılları arasında zirve bölgesinde gözle görülür bir kabarma olduğunu ortaya koydu. Uzmanlara göre bu hareketlilik, yer altındaki sıcak sıvıların ve gazların birikmesinden ya da yaklaşık 5 kilometre derinlikteki magmanın yukarı doğru baskı yapmasından kaynaklanıyor.
“Ciddi Bir Basınç Birikiyor”
2024 yılında bölgeden gelen raporlar, yanardağ kraterinden duman ve kül çıkışlarının gözlendiğini gösterdi. Bilim insanları, bu emisyonların artmakta olan jeotermal faaliyetlerin işareti olduğunu vurguladı.
Araştırmanın başyazarı, volkanolog Pablo González, Live Science’a yaptığı açıklamada,
“Taftan artık sönmüş değil, uyuyan bir volkan olarak değerlendirilmelidir. Şu anda bir patlama beklemiyoruz ancak yer altında ciddi bir basınç birikiyor.”
ifadelerini kullandı.
Uydular Hareketliliği Doğruladı
Bilim ekibi, “common-mode filter” adlı yeni bir uydu analiz yöntemi kullanarak atmosferik parazitleri temizledi ve yer hareketlerini net biçimde gözlemledi. Elde edilen verilere göre, deformasyonun kaynağı zirvenin 470 ila 630 metre altındaki bir bölgede bulunuyor.
Ayrıca volkanın doğu ve batı yamaçlarında da yer değişimleri tespit edildi. Uzmanlar, bu hareketliliğin ne yağışla ne de depremlerle açıklanamayacağını, tamamen volkanın iç dinamiklerinden kaynaklandığını belirtti.
???? Bilim insanları, Taftan Yanardağı’nın artık “uyuyan” kategoride değerlendirilmesi gerektiği konusunda hemfikir. Şimdilik patlama riski düşük görünse de, yer altındaki enerji birikiminin gelecekte yeni jeolojik hareketlere yol açabileceği ifade ediliyor.
Bakmadan Geçme
